Strak staat het speelgoed in het gelid, een keurig grid van oranje en gele knuffels, popjes en legoblokken. “Het is hier een enorme… chaos”, vindt Stine. Zij is een succesvolle carrièrevrouw die 60 uur in de week werkt en de kinderen overlaat aan een Filipijnse nanny en ze is op bezoek bij haar zus Kaat die juist gestopt is met werken om zich volledig te wijden aan de zorg voor haar dochter.

Moeders is de nieuwe lunchpauzevoorstelling in Bellevue, geschreven en geregisseerd door Marijke Schermer die –zoals ze eerder deed in Safety First en Sic Transit Gloria Mundi– een groot maatschappelijk thema, de dilemma’s van het moderne moederschap, terugbrengt naar de huiskamer. Niet op een politieke manier, zoals Eric de Vroedt, maar alledaagser. De voorstelling was een initiatief van de actrices die de zussen spelen, Marjolein Ley en Evrim Akyigit – beiden jonge moeder, maar Schermer heeft er een eigen draai aan gegeven. “Moederschap als de achilleshiel van het feminisme” is de ondertitel en op de flyer wordt geschermd met boeken van Rachel Cusk en Elma Drayer.

De twee vrouwen wisselen al champagne-drinkend dan ook erg veel opiniepaginameningen uit, in vaak onhandig lange en theoretische zinnen. Maar vaak genoeg is Moeders scherp en grappig, vooral als de twee tegenover elkaar moeten toegeven dat de extreme keuzes die ze gemaakt hebben niet echt ideaal zijn. In de details verraad zich de eigen ervaring van de actrices: Kaat die alles schoonmaakt met babydoekjes, het eeuwige getingel van muziekknuffels en de terreur van de zelfgemaakte appeltaart.

Punt is wel dat de voorstelling nu nog te sloom is. Pas aan het eind, als Stine een onverwachte keuze maakt krijgt de voorstelling even de pit die het conflict als geheel had verdiend.

Tussendoor horen we via de voice-over het verhaal van Stine’s kindermeisje Elena, die haar eigen kinderen jarenlang niet ziet, omdat ze aan de andere kant van de wereld op andermans kinderen past.

Dit deel voelt nog onuitgewerkt en dat blijkt te kloppen: Moeders is een vroege versie van een stuk dat de makers komende tijd nog verder willen uitbreiden en invullen. Daar liggen zeker mogelijkheden. Nu zien we vooral de uitersten, maar die maken nieuwsgierig naar het alledaagse modderen en compromissen sluiten waar de meeste moeders (en vaders) toch vooral mee te maken hebben.

Moeders van Bellevue Lunchtheater en Marijke Schermer. Gezien 9/1/13 in Bellevue. Aldaar t/m 20/1. Meer info op www.lunchtheater.nl

Je kunt Sic Transit Gloria Mundi zien als eenvoudigweg de volgende voorstelling van schrijver/regisseur Marijke Schermer. Je ziet dan -net als bij haar eerdere voorstellingen- vlot geregisseerd en goed gespeeld toneel over het levensgevoel van moderne mensen. Over geld gaat het dit keer: rijke en arme mensen ontmoeten elkaar in de business lounge van een vliegveld waar alle vluchten gecanceld zijn. Maar er is meer aan de hand.Toneelgroep Alaska bedacht van te voren een origineel sponsor- en marketingconcept: het decor van de voorstelling werd te koop aangeboden. Bedrijven konden tegen een bedrag hun logo laten opnemen in de achterwand. Tegen hogere prijzen konden personages, scènes of andere elementen gekocht worden. De opbrengst van deze actie zorgt ervoor dat de voorstelling voor het publiek gratis te bezoeken is.

Maar hoe leuk en ludiek het idee ook is, het roept toch lastige vragen op. Moet kunst zich zo in de uitverkoop doen? Geeft de overheid niet subsidie om ervoor te zorgen dat kunstenaars vrij en autonoom kunnen werken? En wat schiet het publiek ermee op? Naar het schijnt hebben de ‘aandeelhouders’ niet veel gebruik gemaakt van hun inhoudelijke invloed, maar naar wiens werk zit je als toeschouwer nu te kijken?

Dat zijn interessante vragen, maar het merkwaardige is dat de voorstelling daar nogal rücksichtslos overheen stapt. Sic Transit Gloria Mundi -de titel is te vertalen als “zo vergaat de glorie van de wereld” of kortweg: roem vervliegt- gaat niet over het consumptiekapitalisme waarin alles wat mensen doen en willen handelswaar wordt en ook niet over reclame waarin een bereikbaar maar leeg geluk beloofd wordt. De voorstelling is eerder een losse schets over een wereld waarin geld virtueel is geworden: de rijke personages Angel en Steve hebben geen contant geld meer op zak en handelen aan de beurs in superabstracte “geldproducten”.

Dat contrast tussen het thema van de voorstelling en het verhaal erachter is storend. Want, anders dan de makers lijken te denken kun je het een niet los zien van het ander. Het duidelijkst blijkt dat uit de sponsorwand in het decor. Vrijwel alle sponsors blijken afkomstig uit de culturele sector. Helpt dat bij de setting van een internationaal vliegveld of leidt het af?

En zo wordt deze toch verder heel aardige voorstelling volledig overschaduwd door de weigering van de makers om de consequenties te nemen van hun keuzes. Het is onduidelijk of ze dat doen uit onbezonnenheid -wellicht wisten ze niet waaraan ze begonnen- of uit lafheid.

Hadden ze maar gewoon toegang gerekend. Dan was het een betere voorstelling geweest.

Sic Transit Gloria Mundi van Toneelgroep Alaska. Gezien 5/10 in de Toneelschuur in Haarlem. Tournee t/m 9/11. Te zien in Amsterdam (Bellevue) van 22 t/m 24/10. Meer info op www.gloriamundi.nl