Artistieke samenwerkingen
[Voor het Frascati Magazine van alweer een jaar geleden.]
Hoe passen negen theatergroepen in drie voorstellingen? In de eerste drie weken van het nieuwe seizoen staan er drie brede coproducties op het programma van Frascati: Beroemden van Stan, De Koe, Discordia en Dood Paard, Cadavre Exquis van Kassys, Tim Crouch, Nature Theatre of Oklahoma en Nicole Beutler en Antigone van (opnieuw) Beutler en Ulrike Quade. Het zijn verschillende soorten samenwerkingen: sommige makers kennen elkaar al lang, anderen hebben elkaar nauwelijks ontmoet, sommigen streven naar een aansluiting van onderlinge stijlen, anderen maken het verschil juist tot thema. “Het duurt lang om je eigen patronen te omzeilen. Nieuwe mensen kunnen je eerder een hak zetten.”
Ze noemen zichzelf de Polycoproductie, en heel informeel hebben ze het nog wel eens over ‘de jongens’. De verzameling van de acteurs Peter Vandeneede, Willem de Wolf (De Koe), Matthias de Koning (Discordia), Damiaan de Schrijver, Sara de Roo (Stan) en Gillis Biesheuvel (Dood Paard) kun je het best kenschetsen als de supergroep van het Vlaams/Nederlandse theater. In verschillende samenstellingen maakten ze de afgelopen jaren voorstellingen, het meest recent Onomatopee (2006) en We hebben een/het boek (niet) gelezen (2008), soms briljante, altijd hilarische verzamelingen scènes, clashende acteerstijlen en intellectuele hoogdraverij.
Dit jaar maken ze Beroemden, naar aanleiding van een toneelstuk van Thomas Bernhard, dat de zes spelers inmiddels alweer verworpen hebben. “Bernhard schreef het voor de Salzburger Festspiele”, vertelt Gillis Biesheuvel daags voor hij naar Antwerpen afreist om de voorstelling te gaan afmaken. “Het is een stuk over operazangers, dirigenten en dergelijke. Ze zijn allemaal net niet de top, maar aan tafel zitten ze alleen maar op te scheppen en de anderen af te kraken Het zit vol rancune, en daardoor schiet het in z’n eigen voet. We hebben het naast ons neergelegd, maar we gebruiken thema’s uit het stuk om materiaal te verzamelen. Ieder voor zich zoekt of schrijft scènes over corruptie, de leugen, plagiaat en politiek. Ik vond een transcriptie van een debat uit de Bundestag over minister Zu Gutenberg die zijn dissertatie zou hebben geplagieerd. Dat is geweldig materiaal.”
De samenwerking tussen de vier gezelschappen is organisch ontstaan. “Matthias de Koning en Willem de Wolf ken ik al heel lang. Toen ik voor het eerst een voorstelling van Kas & De Wolf zag was dat voor mij een doorbraak. Zo kan het óók. Uiteindelijk was het Willem met wie ik in gesprek raakte en ging samenwerken. Dat is toch vooral een kwestie van verenigbare karakters.”