(Voor de TM special over Kitty Courbois, naar aanleiding van haar 50-jarig jubileum en de instelling van de naar haar genoemde doorgeefprijs, maakte ik een overzichtje van alle bestaande doorgeefprijzen in de podiumkunsten. Mensen met (plannen voor) een doorgeefprijs voor jeugdtheater, opera of critici kunnen zich melden.)

Met de instelling van de Courboisparel is de uitpuilende prijzenkast van het Nederlands theater weer een bokaaltje rijker. Maar de parel is een specimen van een zeldzame soort: de doorgeefprijs, waarbij de winnaar of drager zelf mag bepalen wanneer en aan wie hij of zij de prijs overdraagt. Daarvan hebben we er nu zeven, verdeeld over de hele podiumkunsten. Ter gelegenheid van de instelling van de Courboisparel heeft het TIN aangekondigd de doorgeefprijzen uitgebreid te gaan documenteren.

De Courboisparel

voor wie: actrices (theater, tv en film)
Sinds: 2010
Huidige drager: Kitty Courbois (sinds 2010)

De prijs bestaat uit een 19e eeuws Frans kistje met een glazen deksel met daarin een los te dragen broche met parel op een bedje van lapjes stof van kostuums die Courbois ooit gedragen heeft. De prijs wordt aangeboden door Toneelgroep Amsterdam en de Stadsschouwburg samen.

TM doorgeefsuggesties: Karina Smulders, Maria Kraakman, Carice van Houten

Theo Mann Bouwmeesterring

voor wie: actrices
sinds: 1911
Huidige drager: Anne Wil Blankers (sinds 1994)
Vorige dragers: Annet Nieuwenhuijzen (1980-1994); Caro van Eyck (1960-1980); Else Mauhs (1934-1959); Theo Mann-Bouwmeester (1911-1934)

Else Mauhs kon geen keuze maken en stierf zonder de ring te hebben doorgegeven. Ze liet de overdracht van de ring over een per testament benoemde commissie. Die koos in 1960 Caro van Eyck.

TM doorgeefsuggesties: Ariane Schluter, Elsie de Braauw, Halina Reijn

Paul Steenbergenpenning

voor wie: acteurs
sinds: 1982
Huidige drager: Jacob Derwig (sinds 2008)
Vorige dragers: Pierre Bokma (2002-2008); Willem Nijholt (1989-2002); Guido de Moor (1985?-1989); Paul Steenbergen (1982-1985?);

Bij de overdracht van de penning aan Jacob Derwig gaf Pierre Bokma een wel uiterst summiere motivatie: “goede wijn behoeft geen krans”.

TM doorgeefsuggesties: Fedja van Hûet, Steven van Watermeulen, Bram Coopmans

Albert van Dalsumring

voor wie: acteurs
sinds: 1959
Huidige drager: Gijs Scholten van Aschat (sinds 2004)

Vorige dragers: Pierre Bokma (1993-2004); Peter Oosthoek (1977-1993); Ko van Dijk (1972-1977); Paul Steenbergen (1963-1972); Albert van Dalsum (1959-1963)

Pierre Bokma is de enige die tegelijkertijd de ring en de penning in bezit had, namelijk van 2002 tot 2004. Daarmee bevestigde hij de status die Willem Nijholt hem verleende bij de overdracht van de penning in 2002: “Hij is onbetwist de grootste acteur van Nederland”.

TM doorgeefsuggesties: Hans Kesting, Bert Luppes, Mark Rietman

Jirí Kylián ring

voor wie: dansers
sinds: 2006
Huidige drager: Michael Schumacher (sinds 2008)
Vorige dragers: Jirí Kylián (2006-2008)

De prijs bestaat uit een torentje met veertien ringen, één voor iedere letter de naam van de prijs. Iedere drager mag er één houden, maar het torentje wordt wel weer aangevuld met nieuwe ringen zodat hij oneindig kan worden doorgegeven.

TM doorgeefsuggesties: Ann Van den Broek, Marco Goecke, Emio Greco

Luc Boyer Wisselvoorwerp

voor wie: Mimers (iemand die zich bijzonder verdienstelijk heeft gemaakt voor de mimediscipline en het mimeonderwijs in Nederland)
sinds: 1993
Huidige drager: Irene Schaltegger (sinds 2007)
Vorige dragers: Ineke Austen (2001-2007); Jeanette van Steen (1997-2001); Luc Boyer (1993-1997)

De houder bepaalt niet alleen wie de volgende winnaar wordt, maar ook wat de nieuwe winnaar krijgt. Boyer kreeg een glassculptuur van Borek Sipek, Van Steen een sculptuur van Jan Steen en Austen en Schaltegger sculpturen van Elisabeth Varga.

TM doorgeefsuggesties: Ine te Rietstap, Marien Jongewaard, Karina Holla

Louis Davidsring

voor wie: kleinkunstenaars
sinds: 1948
Huidige drager: Herman van Veen (sinds 1976)
Vorige dragers: Wim Kan (1954-1976); Heintje Davids (1948-1954)

Ingesteld door de gemeente Rotterdam. Davids zelf was in 1939 al overleden, dus de eerste drager werd diens zus Heintje. De huidige ringdrager is degene die het langst aan een doorgeefprijs vasthoudt. His precioussss.

TM doorgeefsuggesties: Hans Teeuwen, Wende Snijders, Paul de Leeuw