In Theater Bellevue is gisteravond na de voorstelling Gods Wachtkamer van Theatergroep Carver de Mary Dresselhuysprijs 2008 uitgereikt aan Beppie Melissen. Aan het eind van het applaus kwam een figuur naar voren met een oude-mensen-masker dat ook in de voorstelling werd gebruikt. Het bleek juryvoorzitter Petra Laseur 12.500 euro die Melissen overviel met een impromptu prijsuitreiking.

De Mary Dresselhuysprijs is van oorsprong een aanmoedigingsprijs voor jonge toneelspelers, in 1992 ingesteld door Joop van den Ende. Eerdere winnaars van de tweejaarlijkse prijs waren o.a. Jeroen Willems, Porgy Franssen, Sylvia Poorta en Jacob Derwig. Beppie Melissen (57) is de oudste winnaar tot nu toe.

De jury prees “de inzet en de volharding van Melissen waarmee zij haar geesteskind Toneelgroep Carver inspireert tot humoristische voorstellingen die vaak gaan over absurditeit van het leven en het onvermogen van de mens om daarmee om te gaan”.Mellissen was betrokken bij toneelgroep Caroussel en werd bij een groot publiek bekend door haar rollen in Jiskefet en Gooise Vrouwen.

Als persoonlijke noot voegde Laseur, dochter van Mary Dresselhuys, toe dat haar moeder een trouwe fan van het gezelschap was en dat ze de toekenning zeker gesteund zou hebben. Zelf is ze ook bewonderaarster: “Jouw toneel is voor mij helaas ‘een ander land’, ik heb die stijl van spelen nooit geleerd, maar ik heb er grenzeloze bewondering voor.”

Vervolgens overhandigde Laseur Melissen een sjerp, een penning ontworpen door Eric Claus en de cheque voor 12.500 euro. Het geld is volgens de regels bedoeld voor “verdergaande studie naar alle vormen van toneelspelen”, maar dat moet volgens Laseur ruim worden uitgelegd. “Als je in de keuken met een enorme afwas zit en je denkt: hoe kom ik verder? Dan is het antwoord: een nieuwe afwasmachine!”

De actrice die op het toneel altijd haar gezicht in de plooi heeft, onderging de verrassing met een grijns van oor tot oor. In een geïmproviseerd dankwoord noemde ze de huldiging “meesterlijk”, en bedankte ze Carver collega’s Leny Breederveld en René van ’t Hof, met wie ze haar manier van spelen ontwikkelde. Carver staat de laatst tijd wel meer in het zonnetje: Breederveld won afgelopen jaar de Johan Kaart Prijs en Van ’t Hof werd geëerd met de VSCD Mimeprijs.

Gods Wachtkamer is nog tot 30 maart te zien in Bellevue

Een typische Parade-voorstelling biedt visueel spektakel, is circus-achtig en duurt hoogstens drie kwartier. Twee voorstellingen strijden dit jaar om de titel “meest ideale Parade-show”.

Tucht van Carver gooit de hoogste ogen en lijkt het snelst uitverkocht te raken van het hele terrein. Artistiek leider Beppie Melissen maakte een voorstelling over een school waar de meester banger is voor de kinderen dan andersom. Ze zette geen bekende Carver-gezichten op het toneel, maar jonge studenten van de mime-opleiding en twee gevestigde acteurs. De veel gelauwerde Bram Coopmans als leraar en de helft van cabaret-duo Droog Brood Bas Hoeflaak als obstinate leerling. Het levert fijn absurde scènes op met dictees, halsbrekende toeren op schoolbankjes en stille liefdes in het klaslokaal.

Maar ook Paljas van regisseuse Annechien Koerselman is een goede kandidaat. Onder anderen Bart Klever en Jacqueline Boot spelen in een vet melodrama over een oudere man, zijn overspelige vrouw, haar minnaar en diens rivaal, in de setting van een vet melodrama over een rondreizend theatergroepje dat één acteur tekort komt. Met een een echte Fiat 500, een niet echte ‘vrijwilliger’ uit het publiek en een spectaculair degengevecht zonder degens is Paljas uitzinnig, romantisch, razendsnel en erg grappig.

Deze twee voorstellingen tonen het beste dat het rondreizende theaterfestival te bieden heeft. Het is niet al te pretentieus, vermakelijk theater dat met plezier en vakmanschap gemaakt is.

Bovendien bewijzen ze dat het Parade-publiek niet alleen de rosé laat staan voor plat vermaak met seks en publieksparticipatie. Dat had mime-cabaretier en Wim Sonneveldprijswinnaar Jeroen Bouwhuis nog niet helemaal door. Zijn programma Thuis! draait wel erg rond de basale driften en werd nogal lauw ontvangen, ookal is zijn virtuoze act, waarin hij wordt aangevallen door zijn lepel wél erg knap en grappig.

Na dit weekend, in de laatste week van het festival, wordt het programma flink opgeschud en zijn er een aantal minder typische Parade-voorstellingen te zien. Daarvan beloven de expliciet politieke voorstellingen Laatste Nachtmerrie van Laura van Dolron en de Sjoerd Vollebregt Show van Eric de Vroedt (bekend van de voorstellingenreek Mightysociety) de meest interessante te zijn. Maar ook voor puur vermaak kunt u tot de 19e in het Martin Luther Kingpark terecht, bijvoorbeeld bij de driedimensionale festivalhit View-O-Rama of het virtuoze varieté van de Ashton Brothers.

De Parade. Gezien 10/8 in het Martin Luther Kingpark. Aldaar nog t/m 19/8. Meer info op www.deparade.nl

Edward Albee is natuurlijk vooral bekend vanwege als schrijver van de klassieker Wie is er bang voor Virginia Woolf, maar schreef daarnaast nog enige tientallen andere toneelstukken. Wankel Evenwicht (uit 1966) heeft op het eerste gezicht veel met Virginia Woolf te maken. Opnieuw een uitgeblust huwelijk, opnieuw een dood kind en opnieuw drank, heel veel drank.

Het uitgebluste huwelijk is van Agnes en Tobias. Op een dag staan hun beste vrienden voor de deur om niet meer weg te gaan. En dat terwijl Agnes en Tobias het al zo druk hebben met Agnes’ alcoholische zus Claire en met hun dochter Julia die voor de vierde keer gescheiden is en daarom maar weer naar huis komt.

Het lijkt bijna de opzet van een klucht -het gestileerde huiskamerdecor biedt genoeg deuren- maar Albee laat zijn personages een bittere psychologische strijd uitvechten, steeds op het randje van het burgerlijke fatsoen. De vrienden komen ook niet zomaar: ze werden in hun huis bevangen door een onverklaarbare angst.

De twee bevriende theatergezelschappen Onafhankelijk Toneel en Carver maken er samen een mooie voorstelling van, die vooral het absurdisme in het stuk benadrukt en daardoor steeds blijft schuren. Het fijne acteurs-ensemble (met o.a. Beppie Melissen, Marlies Heuer en Joke Tjalsma) is bedreven in het opbouwen van onderhuidse spanning.

Vooral de heren vallen op: Paul R. Kooij laat je voortdurend twijfelen of er achter de lege blik van Tobias een oneindig diep gevoelen schuil gaat, of helemaal niets. De droge timing van Willem de Wolf is hilarisch, maar zijn personage is deerniswekkend. De vrolijk cynische manier waarop Joke Tjalsma de verlopen zus Claire speelt, vindt hetzelfde afgewogen evenwicht tussen humor en tragiek.

Maar het is vooral de angst van het bevriende echtpaar die blijft hangen, juist omdat hij niet verder wordt uitgelegd. In de opengwerkte slaapkamer zien we ze naast elkaar zitten op het juist opgemaakte bed in hun stijve, donkere kleren. Lijden zij aan de klassieke angst van de middenklasse om alles waarvoor je gewerkt hebt kwijt te raken, of zijn ze bang om ondanks hun huwelijk eenzaam te blijven?

Misschien wil deze voorstelling in al zijn onnadrukkelijkheid wel iets zeggen over het hedendaagse Nederland. Over de onbestemde maar niet te negeren angst voor het onbekende, het kinderachtige beroep op oude rechten, het cynisme van de commentatoren op de zijlijn. Maar ook louter als scherpe uitvoering van 20e-eeuws toneelrepertoire is Wankel Evenwicht een geslaagde voorstelling.

Theater Wankel Evenwicht door Carver en het Onafhankelijk Toneel. Gezien 5/1/07 in De Toneelschuur, Haarlem, in Amsterdam 28 t/m 31/3, tournee t/m 7/4. Meer info op www.theatergroepcarver.nl