‘Ik ben een lul, jij bent een watje.’ Zo vat Mike zijn vriendschap met Reinout samen. Ze komen elkaar na jaren weer tegen bij een reisbureau en Mike dist meteen een serie genante anekdotes uit hun jeugd op tegen Reinouts nieuwe vriendin Marjolein. En een lul is het, met z’n knotje, z’n grootspraak en z’n seksuele escapades.

Benja Bruijning viel de afgelopen jaren op als jonge, getalenteerde acteur bij onder andere De Theatercompagnie en Thibaud Delpeut en in diverse films en televisieseries. Nu gaat zijn eerste toneelstuk als lunchpauzevoorstelling in première, en hij speelt zelf de rol van Mike. Het is een vaardige lichte komedie, die vrij goed weet te vatten hoe jonge mensen tegenwoordig praten over vriendschap, seks en relaties.

Geestig is hoe Marjolein (Annemaaike Bakker) zich naderhand ineens herinnert waar ze Mike ookalweer van kende (“O ja, ik heb met ‘m geneukt), hoe zij en Reinout (David Lucieer) kibbelen over de bestemming voor een stedentrip en hoe Reinout’s zus (Anna Drijver) haar computer uitscheldt. Drijver geeft haar rol (type: mobiel blijven checken tijdens het mediteren op The Secret) het beste het onnadrukkelijke naturel mee dat deze stijl nodig heeft, met haar haar laptop op de achtergrond Skypend terwijl vooraan Marjolein en Reinout staan te kibbelen. In ruzie en dronkenschap zijn de acteurs minder bedreven, deels omdat de tekst niet zulke scherpe munitie levert, maar ook omdat ze tegelijk onhandige dingen moeten doen met een boeket bloemen en de kussens van de designbank.

Reinout is het zat om steeds maar mikpunt te zijn van Mike’s grappen en de plot komt los als hij in een dronken bui besluit om de rollen om te draaien, waarna het verhaal al te kwiek bij het onvermijdelijke eind uitkomt; want Mike is nou eenmaal een lul, en Reinout een watje.Een extra twist had de voorstelling veel goed gedaan. Overbodig zijn dan weer de grote foto’s aan de wanden, die als een fotoroman hetzelfde verhaal nog een keer vertellen, maar dan met de spelers in glamoureuze kleren en locaties. Alsof de jonge acteurs in deze heel aardige lunchpauzevoorstelling uit zichzelf niet sexy genoeg zouden zijn.

Niet zo bedoeld van Bellevue Lunchtheater. Gezien 9/11/10 in Bellevue. Aldaar t/m 28/11. Meer info op www.lunchtheater.nl

Stevig gearmd staat de tweeling het binnenkomende publiek aan te kijken. Nieuwsgierig, maar net iets te intens, waardoor het ongemakkelijk wordt. ‘Wij zijn precies hetzelfde, van binnen en van buiten’, zegt de een, een klein meisje met bruine krullen. De ander is groot en blond. Niet alleen van buiten, maar ook van binnen blijken ze gedurende het uurtje van de voorstelling echter danig te verschillen.

Rik van den Bos viel vorig seizoen op als schrijver van de veelgeprezen lunchpauzevoorstelling Berm, met Henny Orry over mensen aan het eind van hun leven. Nu schreef hij, in samenwerking met de actrices, een tekst over pubermeisjes in een worsteling met de buitenwereld nadat hun oma is overleden.

In te grote truien en spijkerbroeken spelen ze op zolder, waar oma’s meubels blijkbaar onder zwart plastic opgeborgen zijn. Ze zijn nog kinderen, maar ze spelen volwassenen, met de rake teksten van Van den Bos. De actrices gebruiken hun eigen (voor)naam. Sarah Jonker is de opgekropte energiebal, vol walging over de volwassenen om haar heen, Jessica Zeylmaker is lijzig en bedachtzaam en doet volgzaam met Sarah’s plannen mee.

Heel subtiel wordt duidelijk dat ze gepest worden, hoe erg hun rouw is, en hoe zeer ze zitten opgesloten in hun eigen wereld. Ze trainen, slaan elkaar met stukken isolatiebuis en eten alleen nog water en brood – ‘niks is zo depressief als je geluk te moeten halen uit eten.’

Met de harde overgangen tussen lachen en boosheid, een aggresieve ingreep in het decor en heftig uitgespeelde gekte tegen het eind als de twee toch wel degelijk geheimen voor elkaar blijken te hebben, is het theatrale geschut van de speelsters wel erg ruw. Een aardige voorstelling is het, waar met iets meer understatement méér in had gezeten.

Wij zijn grijs gebied van Bellevue Lunchtheater en Generale Oost. Gezien 12/10 in Bellevue. Aldaar t/m 24/10. Meer info op www.lunchtheater.nl

Een man, een vrouw en ongemak. Blijkbaar hadden de twee een relatie. Ze zijn nu uit elkaar. Zij komt op bezoek om te kijken hoe hij woont. Maar een gesprek wordt het niet. Meer een herhaling van zetten. Met veel herhalingen.

De binnenkomst… is een nieuwe tekst van Magne van den Berg, geschreven voor de acteurs René Geerlings en Esther Snelder. Met extreem weinig woorden weet ze twee mensen in een extreem pijnlijke situatie te schetsen, waarin ze niet verder komen dan keer op keer te zeggen: “Mooi uitzicht” en: “Kopje thee?”

De twee spelers, eigenlijk mimers, maken het ongemak lichamelijk. Bij elkaar in de buurt zijn ze steeds onnatuurlijk naar elkaar toe en van elkaar af gebogen, later zit en ligt zij oncomfortabel op de vloer, en neemt hij steeds nieuwe standbeeld-achtige poses aan. In hun zuinigheid met woorden komt de gêne van de personages –zij in bordeaux rood, hij in donkergroen- geheel tot uiting in hun fysiek.

Het theatrale minimalisme wordt doorgezet in het stemmig grijze decor met een goed in de weg geplaatste pilaar in de Palonizaal van Bellevue. De ramen zijn niet verduisterd en het daglicht legt alle details genadeloos bloot. Op de achtergrond klinkt soms een requiem, dan weer lichte latin en soms vogelgeluidjes. Zo wordt het eenvoudige uitgangspunt van de voorstelling steeds verder verhevigd en verheven. Regisseur Sanne van Rijn maakt er een scherp en stijlvast geheel van.

Gaandeweg deze sterke lunchpauzevoorstelling komt er toch wat beweging in de conversatie. “Ik ben blij dat je er bent.” “Ik kwam voor jou.” “Ík ben veranderd. In positieve zin.” Dan wordt ook meteen duidelijk dat deze mensen nooit samen zijn geweest met elkaar. En dan zit er voor haar maar één ding op. Hij zegt: “Goed dan. Ga dan maar.” Maar ze is al weg.

De binnenkomst; of je gaat tenslotte weer naar huis, Bellevue Lunchvoorstelling. Gezien 17/11, aldaar nog t/m 29/11. Meer info op www.theaterbellevue.nl

“Mijn voorstellingen gáán niet ergens over” waarschuwt Merel de Groot alvast streng. De 27-jarige regisseur won in juni de Ton Lutz Prijs voor de meest veelbelovende afstuderende regiestudent. Dit weekend gaat haar afstudeervoorstelling Tot de Wereld in reprise in Bellevue, een verbazingwekkende performance die dans, theater, beeldende kunst, kinderspelletjes en mime combineert.

Ondanks de ongrijpbaarheid van de voorstelling kan De Groot helder vertellen over haar werk: “Het gaat mij om voorwaarden scheppen en speelruimte creëren voor de acteurs en daarmee voor het publiek. Toeschouwers zijn een vat vol beelden, ik wil ruimte creëren voor hen om hun eigen beelden in te projecteren. Sommige scènes zijn letterlijk tot op de millimeter geregisseerd, in andere delen zijn de spelers juist heel vrij. Het is zoeken naar de balans tussen die twee uitersten.”

In de voorstelling spelen de acteurs in een schijnbaar rommelig decor van plastic stoelen, enorme sokken en houtskooltekeningen van kunstenares Ank Daamen (die ook meespeelt) kinderspelletjes zoals Voetje van de vloer en Annemaria Koekoek, waarbij de spelers van de ene kant van de speelvloer naar de andere moeten zien te komen, zonder dat degene die ‘m is het ziet. Daar tussendoor zijn beeldende, fysieke tableaus, soms herken je schilderijen, meestal verbaas je je over de klaarheid ervan.

“De voorstelling gaat heel erg over de plastische realiteit”, verklaart De Groot, “Er wordt veel in gerend en de acteurs moeten dan hijgen en zweten. Maar tegelijk is er ook een verbeelde, verlangde werkelijkheid, de verwijzingen naar beeldende kunst. Voor mij zit de schoonheid in de beweging van het een naar het andere. We hebben veel naar beeldende kunst gekeken tijdens het maken. Met de spelers hebben we het werk van Joseph Beuys ontleedt, en Ank Daamen heeft ‘college’ gegeven over kwetsbaarheid. Het talent van spelers is dat ze deze beelden in zich opnemen en dat ze dan ineens voor je ogen de hele kunstgeschiedenis zichtbaar maken.”

“We hebben in de laatste week voor de première in juni een doorloop gedaan op de Dam, om de spelers weer een gevoel van vrijheid te geven. Daar, op de Dam, gaan we ook weer beginnen met het opnemen van de voorstelling. Het wordt niet echt een reprise. Ik wil liever verder denken dan herinneren. Je moet sowieso niet achteruit kijken bij theater maken.”

“De voorstelling is gemaakt voor Bellevue. Hechting met de ruimte en de organisatie is onderdeel van het werk. Ik wil dat de hele organisatie mee-ademt met de voorstelling – van de technici tot de kaartjesscheurders. Het moet zich niet in de wereld wringen, het moet de ruimte innemen die er is.”

De titel Tot de Wereld past goed bij een afstudeervoorstelling, waarbij een maker zich voor het eerst echt naar buiten richt. “Ik maakte eerst een voorstelling over de autonomie van de dingen. En ik bouwde een vlot op het dak van de Theaterschool als performance. En halverwege het maken vroeg ik me af: waar is de wereld? Ik was vooral bezig met de binnenwereld en begreep dat het nu tijd was om een statement te maken tót de wereld.”

Voor haar volgende voorstelling gaat De Groot weer verder. Na het extreem beeldende Tot de Wereld gaat ze in mei in het Groningse Grand Theatre een voorstelling maken die Woordenwoordenwoorden gaat heten. “Ik ga ervan uit dat mensen pas gaan praten als het ze tot híer zit. Het woord komt uit je lichaam gerold als het verlengde ervan. Je kan het er niet óver hebben, omdat spreken zelf zo’n daad is. Daarna ga ik een archeologische opgraving doen met zestig kinderen en duizend dingen.”

De Groot ziet zichzelf de komende jaren nog geen eigen groep beginnen. “Ik zie mijn zoektocht door het veld als het zetten van punten waar tussen ik heen en weer beweeg. Ik wil werken bij het Noord Nederlands Toneel, misschien Frascati of het Huis van Bourgondië. Pas aan het eind kan je de lijnen tussen al die punten verbinden en zie je wat mijn stijl is.

Zijn ze door of zijn ze niet door? Drie acteurs zitten in de wachtkamer bij de auditie voor de rol van hun leven. Maar gaat het nou over de personages of over de acteurs zelf? Hanneke Groenteman, Marcel Musters en Beppe Costa spelen in de aardige nieuwe Bellevue Lunchtheatervoorstelling allemaal min of meer zichzelf. Helemaal aan het begin worden ze door een voiceover nog even genadeloos neergezet als respectievelijk publiekstrekker, dikzak en ongevaarlijke vrouwengek. Alledrie de spelers voeren een tamelijk publieke strijd met overgewicht.

Het was Musters die Groenteman tijdens een etentje (wanneer anders) vroeg om samen een voorstelling te maken, en de presentatrice maakt in Sexappeal haar acteerdebuut. Joan Nederlof maakte op basis van de acteursimprovisaties een tekst over erkenning en obsessies en nieuw Mugmetdegoudentand-lid Lineke Rijxman regisseerde.

De drie spelen ongeveer zichzelf, met enkele uitvergrote trekjes. Costa oefent de meest vervelende openingszinnen op Groenteman die zelf een obsessie heeft met Audrey Hepburn, Musters speelt met een naakte handpop met een enorme bierbuik. Af en toe verdwijnt een van de drie door een deur naar ‘de jury’ (hoewel het soms ook een medische keuring lijkt) om even later juichend danwel gebroken terug te keren.

De aankleding wordt steeds absurder. Groenteman begint als ouwelijke pop in een petticoat en een wit bloesje, maar krijgt later een dik blootpak aan, Costa komt op in drag en Musters wordt een zak patat. Groenteman blijft goed overeind naast de twee ervaren podiumdieren. Haar stoïcijnse blik is geestig en op het toneel houdt ze die speciale aantrekkingskracht (de X-factor, schijnt dat tegenwoordig te heten) die haar op televisie ook zo naturel maakte.

Af en toe is het alleen nog een beetje te gezellig op het podium. De voorstelling zal gedurende van de speeltijd waarschijnlijk nog wat harder en venijniger worden, zodat de eindconclusie dat je je niet zoveel moet aantrekken van al die jury’s wat beter aankomt. Met dit commentaar mogen ze zeker door naar de volgende ronde. In april en mei speelt gaat de voorstelling avondvullend op tournee.

Sexappeal, lunchpauzevoorstelling van Mugmetdegoudentand. Gezien 9/10 in Bellevue. Aldaar nog t/m 26/10. Meer info op www.mugmetdegoudentand.nl.