Een schrijfster is zwanger, haar man is bankier, haar buurman fokt pitbulls om mee te vechten. De nieuwe lunchpauzevoorstelling in Bellevue lijkt even te gaan over een donker-romantische driehoeksverhouding, maar helaas heeft schrijfster Annemarie Slotboom veel verder reikende ambities.

De pitbullman –groot, kaal en getatoeëerd– staat op een dag bij de vrouw voor de deur op zoek naar zijn hond, maar blijkt al snel een vrij bedreigende belangstelling te hebben voor de bezittingen van het stel. Haar man vindt de pitbullman vooral intimiderend, maar de vrouw raakt gefascineerd door zijn morele ongebondenheid.

Slotboom wil het echter al te nadrukkelijk hebben over het thema verantwoordelijkheid trapt daarbij in een val die veel Nederlandse theaterteksten kenmerkt, namelijk dat de personages vrijwel uitsluitend in abstracties praten. De bankier is blijkbaar –en geheel vanzelfsprekend- verantwoordelijk voor veel ellende, maar wat dan precies blijft onduidelijk. De pitbullman leeft voor zijn hondengevechten, maar over hoe dat zoal in z’n werk gaat –je wordt toch nieuwsgierig naar zo’n personage– zwijgt hij. In plaats daarvan heeft hij het over dingen als “verbetenheid” en “instinct”; dingen die je als toeschouwer pas gaan interesseren als ze een bedding hebben van concrete context.

Het probleem wordt nog eens versterkt door de volstrekt humorloze regie van Leen Braspenning, die lijkt te denken dat Pitbull een groots ideeënstuk is. Door die zwaarte krijgt de problematiek -zwangere vrouw heeft crisisje uit onzekerheid over de toekomst– iets enorm verwends. Slotboom heeft echter een droge, licht absurde schrijfstijl die vaart nodig heeft en een lichte toets.

Alleen Jacqueline Boot, die de vrouw speelt, weet met een natuurlijke nuchterheid de juiste toon te raken. Noël S. Keulen is niet slecht als de pitbullman, maar is niet vervaarlijk genoeg en Niels Croiset als de man is veel te luid en te toneelmatig voor dit kleine podium. In het functionele decor, een designbank en een draaiend projectiescherm, vallen de rustige beelden van Johann van Gerwen op.

Het thema van een labiele relatie die verstoord wordt door een merkwaardige buurman gebruikte Slotboom een paar jaar geleden al in Er staat een boom in de weg, dat kleinzieliger en absurder en daardoor beter was. Ze blijft stukken schrijven die te breed opgezette thema’s in een te minimale setting wil behandelen. En dat blijft knellen.

Pitbull van Bellevue Lunchtheater. Gezien 21/9/12 (try-out) in Bellevue. Aldaar t/m 14/10. Meer info op www.lunchtheater.nl

Een buurman met een tuin en een boom en een stelletje met schaduw in de slaapkamer. De nieuwe lunchpauzevoorstelling in Bellevue had zo een aflevering van De Rijdende Rechter kunnen zijn. Na Poema gebruikt jonge toneelschrijfster Annemarie Slotboom opnieuw de belevingswereld van de gemiddelde Nederlander als uitgangspunt voor een wrang geestig stuk.

De dikke acteur Benny Claessens speelt de buurman Eduard, die nog steeds in zijn ouderlijk huis woont en voor zijn dementerende moeder zorgt. Een schildpad noemt hij zichzelf. “Bij mijn geboorte is er op pause gedrukt en niet op play.” Een eik in de tuin, ooit geplant door zijn overleden vader symboliseert zijn stilstand en onvermogen.

Voor buurvrouw Suzanne (Hanneke Scholten) betekent die boom echter iets heel anders. Iedere ochtend klimt ze in haar kamerjas op een keukentrapje om over de schutting heen tegen Eduard te zeuren dat hij de boom moet kappen. Als de boom weg is zal er licht in haar leven komen en zullen al haar problemen verleden tijd zijn en zal ze eindelijk gelukkig zijn met haar vriend, de blije, ambitieloze lul Richard (Martijn van der Veen).

Slotboom begint haar stuk alledaags, maar laat de situatie langzaam maar doeltreffend ontsporen als Eduard de boom daadwerkelijk omzaagt. Dan komen alle problemen en frustraties aan de oppervlakte.

Van de acteurs valt vooral Claessens op: hij speelt mooi tussen zielig en psychopatisch, maar zet zijn grote lijf iets te veel in op de lach. Als hij met een ronkende kettingzaag opkomt is dat grappig en maar een heel klein beetje eng. Decor en regie zijn spaarzaam. De heg is een over de breedte van de vloer gespannen witte doek, de boom is überhaupt niet te zien.

De voorstelling biedt daardoor iets te veel lichtheid en iets te weinig tragiek. De personages blijven een beetje schetsmatig, wat nu precies het grote verdriet is dat Richard aan het eind dwingt te vertrekken blijft onduidelijk. Maar Slotboom is een talent met poëtisch gevoel voor de problematiek van haar generatiegenoten. Ze durft onsympatieke personages neer te zetten en veel onuitgelegd te laten.

Er staat een boom in de weg van Huis van Bourgondië en Bellevue Lunchtheater. Gezien 5/12/06 in Bellevue, aldaar t/m 22/12. Meer info op www.theaterbellevue.nl

Drie mannen in een snackbar op de Veluwe. Hun auto is gestolen, hun mobiel heeft geen bereik. Een louche vastgoedman met identieke hotels overal ter wereld die af en toe met koffers vol zwart geld de Route du Soleil afrijdt; een bekende schrijver die een boek over een kloon heeft geschreven; een bedrijvendokter die de wereld over reist om miljardendeals te sluiten. Die laatste heeft ze hierheen gebracht, in plaats van -zoals de bedoeling was- naar het vliegveld.

Poema is het nieuwe stuk van de jonge toneelschrijfster Annemarie Slotboom, die eerder opviel met een paar sterke, directe toneelteksten. Dit stuk is actueler en herkenbaarder dan haar eerdere werk; de titel is ontleend aan de hype rond de vermeend ontsnapte poema op de Veluwe die vorige zomer het hele land in haar greep had.

Nederlanders zijn goedgelovig, lijkt Slotboom te betogen: we geloven in niet bestaande poema’s, maar ook in mythes over geld, en carrières en onze eigen belangrijkheid. De drie personages zijn buitengewoon onsympathiek en als door het onvrijwillige isolement hun zekerheden op de proef worden gesteld veranderen ze in beesten.

De snackbar (decor van Tjallien Walma van der Molen) is een echte snackbar, compleet met vitrine vol onappetijtelijke diepvrieshapjes, tl-verlichting, een kapot systeemplafond, van onder de toonbank verkocht bier en friteuse waarin de acteurs zelf een patatje kunnen klaarmaken. En compleet met plattelands snackbar-meisje dat niet zo goed weet wat ze moet met dit wereldse geweld.

Zij is de enige die op compassie mag rekenen, maar ook zij is naïef. Ze gelooft in eenvoudige dingen: dat haar vriend terug komt van de poemajacht en dat ze rijk worden en een huis kunnen kopen.

De drie klootzakken worden overigens allemaal uitstekend neergezet door de acteurs, waarbij vooral Iwan Walhain opvalt als de morsige, in tegenstrijdigheden grossierende schrijver. Regisseur Giselle Vegter houdt de abstracte tirades helder en licht en dat is nodig, want Slotboom’s tekst is wel erg pessimistisch over de staat van ons land. Zij heeft een licht cynisme gemeen met andere jonge, geëngageerde toneelschrijvers als Eric de Vroedt en Marijke Schermer, maar mist nog de scherpte om haar caricaturale personages overtuigend neer te zetten.

Poema van Annemarie Slotboom van Gasthuis. Regie: Giselle Vegter. Gezien: 10/6/06 in het Gasthuis. Aldaar t/m 17/6, tournee volgend seizoen. Meer info op www.theatergasthuis.nl