Recensie: ‘Wijksafari’ van Zina en Adelheid Roosen
Wijksafari, het klinkt een beetje neerbuigend. Alsof de scooterjeugd, de hoofddoekjes en het winkelpersoneel van Tanger in Amsterdam Slotermeer wilde diersoorten zijn. Gelukkig is er van minzaamheid geen sprake in het nieuwe project van Adelheid Roosen. Wijksafari is een locatietheatervoorstelling, een stadswandeling en een vier uur durende gastvrije ontmoeting met de bewoners ineen.
Roosen heeft inmiddels een vertrouwd procedé voor haar community projecten: geestverwante kunstenaars laten zich enkele maanden adopteren door buurtbewoners en werken in die tijd ieder aan een gezamenlijke voorstelling of presentatie. Zo deed ze dat eerder onder andere in Groningen (Zina neemt de wijk) en Tuinpark Buikslotermeer (Moes). Kleine groepjes toeschouwers lopen routes langs de verschillende huizen, met nog meer optredens onderweg.
Bij de Wijksafari wordt de de dag vantevoren gebeld met instructies. Je krijgt een adres waar je moet melden. In mijn geval het smetteloze huis van de Marokkaanse Malika, die Myriam adopteerde en die over haar jeugd bij haar oma vertelt. Vanaf daar begint de rondgang door Slotervaart, met name het deel rond de Burgemeester de Vlugtlaan en Plein ’40-’45. De voorstelling is in de eerste plaats een organisatorisch huzarenstukje, met acht groepen die elkaar aflossen in schema’s die op de minuut nauwkeurig in elkaar schuiven.
Je verplaatst je wandelend, in een bus, en zelfs een stuk achterop een scooter en steeds hoor je nieuwe buurtverhalen; over het peukje van Koninging Juliana, de speeltoestellen van Aldo van Eyck, de Grijze Wolven (Turkse maffia) in de stad, het hotel aan Plein ’40-’45 dat altijd vol zit met Japanners en natuurlijk over planoloog Cornelis van Eesteren die in de jaren dertig de hele wijk op de tekentafel ontwierp.
Het is een beetje frustrerend dat je steeds het idee hebt dat je ook nog dingen mist, je zou wel alle verhalen willen horen, maar tegelijk krijg je zo een gevoel van nieuwsgierigheid naar iedereen die je op straat ziet lopen. Ook is het duidelijk dat niemand een totaaloverzicht heeft, zelfs de makers en organisatoren niet; zo is het leven in de grote stad.
Het is jammer dat de kleine voorstellingen in de huiskamers een beetje te particulier blijven. Malika en Maryam hebben gemeenschappelijk dat ze in hun jeugd (een deel van) hun familie moesten verlaten, in een ander huis gaat het om twee mensen die beide een dierbare hebben verloren. Ik werd juist nieuwsgierig naar hoe Van Eesterens stedebouwkundige visioen van licht, lucht en ruimte heeft uitgepakt voor haar huidige bewoners.
Maar de veelheid aan onverwachte ontdekkingen – een katholiek kappelletje in een gemeenschappelijke tuin in de Akbarstraat, een vrouw in boerka in een witte SUV die in een Frans chanson uitbarst en een ballet van scooters zullen zelfs voor kenners van de buurt verrassend zijn – en het heerlijke eten waar je voortdurend mee wordt volgestopt maken de Wijksafari uiteindelijk een fijne en memorabele ervaring.
Wijksafari van Zina en Adelheid Roosen. Gezien 3/5/12 in Slotermeer. Aldaar t/m 9 juni. Kaartverkoop via Podium Mozaïek. Meer info op www.podiummozaiek.nl