‘Antony inhales.’ ‘Cleopatra inhales.’ ‘Antony exhales.’ ‘Cleopatra exhales.’ Er wordt wat af geademd in de Portugese voorstelling Antony and Cleopatra die gisteren op het Holland Festival in première ging. Maar in typische deconstructie-aanpak wordt de handeling steeds beschreven in plaats van uitgevoerd.

Theatermaker Tiago Rodrigues werkte tot tien jaar geleden regelmatig in Nederland en Vlaanderen, onder meer bij Stan en Dood Paard. De terloopse, niet op inleving gerichte speelstijl waarbij het hier en nu van de theaterwerkelijkheid centraal staat nam hij mee naar het Nationale Theater in Lissabon.

Zijn Antony and Cleopatra is een duet voor Sofia Dias en Vitor Roriz – eigenlijk geen acteurs, maar choreografen en in het dagelijks leven ook een stel. Ze dragen donkere jeans en tshirts en ze zeggen in het engels steeds korte, beschrijvende zinnen. Hij zegt: Cleopatra loopt. En zij: Antony schenkt wijn in. In het begin wordt het extra demonstratief doordat ze hun armen gestrekt voor zich houden: alsof daar de de onzichtbare figuur staat over wie ze het de hele tijd hebben. Als Antony en Cleopatra dicht bij elkaar zijn steken hun armen door elkaar.

Antony and Cleopatra is maar zeer zijdelings een Shakespeare-uitvoering. Rodrigues plundert Plutarchus en de klassieke Hollywood epic Cleopatra (1963) net zo hard als de Bard. Door de geserreerde manier van spelen wordt je aandacht lang afgeleid van de heftigheid van het verhaal van twee geliefden die letterlijk sterven voor elkaar.

Helemaal aan het begin beschrijft Dias een visioen over de dood van Antony, die doorstoken door een zwaard aan een touw een toren wordt opgehesen om daar Cleopatra te zien. Ergens blijft dat onder de voorstelling drijven: wie een leven lang bij elkaar blijft is aan het eind hoe dan ook verliezer en een langdurige relatie gaat over over het omgaan met dat besef.

Maar ik vermoed dat Rodrigues niet per se een romantische voorstelling wil maken. Daarvoor is de inzet en de precisie van de bewegingen van Dias en Roriz door de ruimte – een wolkengrijze vloer die overgaat in de achterwand, met erop een jaren zeventigstereo en erboven een grote, Calder-achtige mobile – te abstract. Bovendien wordt tegen het einde het ‘he said’/‘she said’ losgelaten en gaat het ineens over ‘ik’ en ‘mij’.

Ergens zal inleving dus wel het thema zijn: van iemand houden is je verplaatsen in een ander, maar dat verplaatsen is altijd ook deels sterven. Maar dat thema wordt al te subtiel aangepakt. Daardoor blijft Antony and Cleopatra wel erg theoretisch.

Holland Festival: Antony and Cleopatra van Teatro Nacional D. Maria II, Tiago Rodrigues. Gezien 4/6/2019 in Frascati. Aldaar nog 5/6
www.hollandfestival.nl