‘Een mens is gemaakt om te vechten.’ Een fictieve biografie kan helpen om de mens achter het imago te laten zien, maar bij Suburbia is en blijft Neelie Kroes een bijzonder harde tante. In een drukke voorstelling die switcht tussen Kopspijkers-cabaret en larmoyant privédrama blijft de mens ‘Neel’ ontstellend onzichtbaar.

Het stuk, dat Léon van der Sanden baseerde op biografiën en interviews, speelt op de avond voordat Kroes de beslissing hoort over haar Eurocommissariaat. Ze aast op de functie, maar ze heeft nog een paar lijken in de kast. Ze spreekt af met haar kapper/tarotlegger Simon Suiker, die vindt dat ze zich mentaal moet ontdoen van haar verleden. Dat biedt gelegenheid om haar levensverhaal te vertellen, waarbij iedere episode wordt afgesloten met een fotoalbum dat in de op het toneel staande vuilcontainer wordt gemieterd.

In korte scènes op diverse locaties (wat veel gesjouw met meubels oplevert) worden leven en werken van Neelie (Smit-)Kroes uit de doeken gedaan, van haar jeugd als dochter van een harde Rotterdamse zakenman via het corps en de Kamer van Koophandel naar het ministerschap. Steeds is titelrolspeelster Carine Crutzen omringd door een roedel van zes mannen die steeds wisselen van scherp getypeerde rollen. Dat is een aardige metafoor voor de mannenbastions van het zakenleven en de politiek waarin Kroes zich een groot deel van haar leven heeft bewogen.

Verfrissend is de vrijzinnige omgang van Neelie met seks. Ze sluit een verstandshuwelijk met een vriendelijke marineman en schept zo ruimte voor een langdurige affaire met Frans Swarttouw – goed Rotterdams bot gespeeld door Thomas de Bres – maar daartegenover staat de nogal drakerige manier waarop ze als afwezige moeder voor haar zoon Ivo wordt geportretteerd.

Maar wat uiteindelijk wringt toch dat schrijver Van der Sanden en regisseur Julia Bless hun personage niet voor het blok hebben durven zetten: Kroes heeft hoogstwaarschijnlijk laakbaar gehandeld door haar macht te gebruiken om gemeenschapsgeld aan bevriende zakenmannen te geven (in de voorstelling gaat het vooral over de miljoenen die het rijk in Swarttouws Fokker pompte, maar ook de TCR affaire komt ter sprake), maar die keuze krijgen we niet te zien en een moment van vereffening al helemaal niet. Ergens in de voorstelling duikt ook Pim Fortuyn nog even op (opnieuw De Bres), die als een ziener waarschuwt voor de wraak van het volk op het machtsmisbruik van Kroes en co.

Daardoor wordt Neelie! en-toen-en-toen-en-toen-toneel over een vrouw die houdt van macht en niet reflecteert. Haar politieke opvattingen worden gereduceerd tot kretologie en hoe ze van asfalt-Neelie tot milieukampioen werd, blijft een raadsel. Crutzen, die als actrice harde pinnigheid kan combineren met warme menselijkheid krijgt voor dat laatste nauwelijks ruimte.

Een paar momenten vallen positief op: in de opbloeiende liefde tussen Neelie en Bram Peper (een melancholieke Dic van Duin) wordt ineens een vruchtbare contrast tussen twee levensvisies zichtbaar; en helemaal aan het eind halen de spelers de coulissen weg en gaat het werklicht aan. Even is ze hier en nu, maar haar eindmonoloog is niet meer dan een verzameling oubollige oneliners.

Maar misschien zit daar de boodschap van deze voorstelling: aan de huidige VVD-heerschappij gaan al decennia van leegte vooraf.

Neelie! van Theatergroep Suburbia. Gezien 14/10/17 in Almere. Te zien in Amsterdam (DeLaMar) 5/6/7 december. Theatergroepsuburbia.nl