Maar haar zorgvuldige dictie, haar understatement en haar droge humor is een voorstelling met actrice Maureen Teeuwen –of het nu de het fantasievolle teksttoneel is van Rosencrantz & Guildenstern Are Dead van ’t Barre Land of het speelse knutseltheater van Rieks Swarte’s Hi Ha Heijermans– altijd iets om naar uit te kijken. Nu speelt ze een solo over haar jeugdherinneringen, Het Vlot, onder de vleugels van Maatschappij Discordia.

“Ik had drie ingrediënten om een voorstelling mee te maken”, zegt Teeuwen in een Amsterdams café. “Als eerste de herinneringen van mijn vader, die hij aan mij heeft verteld. Ik groeide op in de jaren ’60 in Aalsmeer, waar mijn vader een administratieve functie had op de bloemenveiling. Die veiling was het middelpunt van het dorp. ’s Middags waren de bloemen weg, werd de vloer gedweild en daarna werd er gesport, gezongen en toneel gemaakt. Nergens in Nederland was zo’n groot verenigingsleven als in Aalsmeer.”

“Mijn vader was een verteller. Familieverhalen werden vaker verteld, ze werden steeds kleurrijker en ze werkten altijd naar een pointe toe. Op de veiling werden ook heel veel moppen verteld. Iedere avond kwam hij wel weer met een nieuwe mop thuis. Hij leerde mij de dramaturgie van de mop; hóe je een mop vertelt. Eigenlijk waren dat mijn eerste acteerlessen.”

“Die herinneringen van mijn vader vermeng ik met mijn eigen jeugdherinneringen. Ik speelde veel buiten met vriendjes. Veel van dat spel was doortrokken van de Koude Oorlog, al beseften we dat toen niet. We trokken in de weilanden ten strijde tegen het Warschau Pact. We wisten niet wat dat betekende, maar we kenden de term van de Radionieuwsdienst.”

“En het derde ingrediënt is een absurde laag – een herinnering die je niet kúnt hebben, maar die ieder mens heeft meegemaakt: de reis van het DNA-pakketje van wat ik zou worden van mijn vader, op weg naar mijn moeder, samen met een leger van 250 miljoen anderen. Ik beschrijf dat als een militaire operatie.”

Zoals te verwachten is voor iemand die zo gepreoccupeerd is door herinneringen, is Teeuwen een groot liefhebber van Marcel Proust. Een paar jaar geleden speelde ze een memorabele voordracht, het verhaal van Proust die door de geur van een in lindebloesemthee gedoopte madeleine heftig wordt teruggevoerd naar zijn jeugd. Teeuwen: “Proust zegt dat de herinnering zelf alleen maar bestaat uit fragmenten. Het verhaal is iets dat je máákt. Proust noemt dat een ‘intellectueel equivalent’, en bij hem wordt dat uiteindelijk zijn boek Op zoek naar de verloren tijd.”

“Ik heb het iets gemakkelijker dan Proust: op het toneel heb ik de herinneringen niet woordelijk in mijn hoofd. Ik heb ze wel uitgeschreven, maar die tekst laat ik thuis. Dat is misschien de kunst van het verhalen vertellen: dat je hoort dat het niet ‘opgezegd’ is. Het uitgangspunt van deze voorstelling was de vrije flow van herinneringen. Het heeft misschien ook te maken met psychoanalyse: als je een verhaal vijf keer vertelt, komt er bij de vijfde keer soms spontaan een nieuw element in.”

Opvallend is dat de voorstelling wordt gemaakt onder de vlag van Discordia. “Ik werd uitgenodigd: als ik nog een solo wilde maken binnen dit kunstenplan [dat 1 januari afloopt], dan kon dat. Ik houd erg van de de manier van toneel maken van Discordia, van de manier waarop ze altijd de geschiedenis meenemen in hun werk. En ook van hoe het eruit ziet. Jan Joris Lamers heeft voor Het Vlot een mooie ruimte gemaakt. Hij maakt altijd plekken waarin je je thuis voelt als toneelspeler. Het zijn ruimtes die je omarmen, en waar het publiek ook bij hoort.”

Het Vlot van Maureen Teeuwen/Discordia is te zien van 19 t/m 21 december in Frascati. Meer info op www.discordia.nl