Recensie: ‘De Vrek’ van Toneelgroep Amsterdam

Voor een stuk over een vrek ziet het decor er behoorlijk overdadig uit. Op kleur gesorteerde kleertjes  in een inbouwkast achteraan, glimmende nieuwe Macs en spelcomputers meer naar voren en overal in de huiskamer ligt consumptietroep op en onder de designmeubels: flessen drank in AH-tasjes, kant-en-klaartijdschriften en en wegwerppizza’s.

Voor regisseur Ivo van Hove en ontwerper Jan Versweyveld gaat De Vrek van de Franse komedieschrijver Molière (1622-1673) dan ook niet over gierigheid, maar over noodlottige liefde voor geld. Het levert een even modern ogende als stuurloze voorstelling op, veel te zwaar voor een komedie en niet diepgravend genoeg voor een tragedie.

De vrek uit de titel is Harpagon (Hans Kesting) die meer van zijn bezit houdt dan van zijn kinderen en die zich omringt met hielenlikkers en jazeggers, van wie een het heeft aangelegd met zijn dochter. Zijn zoon (Eelco Smits) werkt zich in de schulden en wordt tot overmaat van ramp verliefd op het meisje dat zijn vader voor zichzelf had uitgekozen.

Er lijkt genoeg pit in de dialogen te zitten, maar de toon van de voorstelling blijft lang vlak en afwachtend. Een poging tot fysieke humor als de spelers met veel energie maar zonder enig resultaat de bende in de kamer opruimen is pijnlijk onleuk. De overaanwezige muziek is te loom als de situatie op toneel naar spannend neigt en te gehaast als er niks gebeurt.

Aan Kesting de eigenlijk ondoenlijke taak om Harpagon niet alleen menselijk maar uiteindelijk ook meelijwekkend te maken. Enerzijds is hij zó opvliegend dat hij zijn zoon in een ruzie bijna wurgt, anderzijds is hij beheerst harteloos wanneer hij even later al diens kleren in een gouden hoeslaken vouwt en buiten de deur zet. Zelfs tijdens de lieflijker scènes sluimert de redeloosheid steeds onder de oppervlakte.  Slecht plus slecht slaat dood en als hij aan het eind, berooid en door iedereen verlaten, door zijn huis zwerft, wekt hij geen medelijden maar ongeduld. Kestings 25-jarig jubileum had een beter vehikel verdiend.

Zo blijven er kleine momenten van brille over. Huiskok Fred Goessens –de enige de af en toe even contact maakt met de zaal – bakt terloops een eitje en voert dat aan koppelaarster Marieke Heebink; Heebink en Kesting in een verlegen flirt, maar tijdens het zoenen kijkt zij al vanuit haar ooghoeken naar haar iPad en checkt hij op een monitor de beurskoersen.

De Vrek is een symptoom van waar het de laatste jaren wel vaker fout gaat bij Toneelgroep Amsterdam: oppervlakkige kenmerken van de gekozen toneelstukken worden naar het heden vertaald (wij houden net zo veel van geld als Harpagon!), over de betekenisverschuiving achter die buitenzijde lijken de makers niet zorgvuldig genoeg te hebben nagedacht. Meestal wegen de buitengewone kwaliteit van regie en spel daar ruimschoots tegenop, maar dit keer leidt het tot een ronduit teleurstellende seizoensopening.

De Vrek van Toneelgroep Amsterdam. Gezien 25/9/11 in de Stadsschouwburg. Meer info op www.toneelgroepamsterdam.nl

3 Comments »

  1. Goede dag,
    Wij hebben de tryout op zaterdag bezocht en wij hadden soms moeite met
    het verstaan van de tekst, er werd soms heel snel en ook onduidelijk gesproken.
    Het leek of er wel microfoontjes werden gedragen maar dat de tekst niet altijd werd versterkt. Wij zijn al wat ouder, misschien is dat de oorzaak of zijn wij niet de enige
    die met de verstaanbaarheid wat moeite hadden?
    Voor de rest zijn wij het eens met de geschreven recensie.
    Met vriendelijke groet
    Nick en ellen

    Reactie by nickellen — 26/9/2011 @ 17:18
  2. Beste Nick en Ellen,
    Ik snap wat jullie bedoelen: de spelers droegen inderdaad zendmicrofoons, maar de versterking was erg subtiel. Voor mij had het geen nadelig effect op de vestaanbaarheid, misschien is dat tussen try-out en première verbeterd. Ik weet niet waar u zat, maar het is bekend dat in de grote zaal van de Stadsschouwburg een ‘akoestische zak’ zit, aan beide zijkanten van rij 13 en 14 (als ik me niet vergis; wie weet hier meer van?). Als je daar zit versta je het altijd slechter dan op de rijen ervoor en erachter.

    Reactie by simber — 29/9/2011 @ 14:24
  3. Overigens is nav mijn laatste alinea de discussie over het regisseurstheater opnieuw losgebrand.
    Volg het hier (met reactie van Hans Kesting en van mij): http://allesoverkunst.blogspot.com/2011/09/theater-toneelgroep-amsterdam-de-vrek.html

    Reactie by simber — 29/9/2011 @ 14:25

RSS feed for comments on this post. TrackBack URI

Leave a comment

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-Noncommercial-Share Alike 3.0 Unported License.
(c) 2024 Simber | powered by WordPress with Barecity