Gaan een boeddhist, een atheïst en een islamiet een voorstelling maken… Nee, het is geen mop, de voorstelling heet Zekket en ging zaterdag in première in Frascati. Zekket is de derde in een serie van vijf voorstellingen van de Egyptische acteur Sabri Saad El Hamus over de vijf zuilen van de Islam. Dit deel gaat in naam over de zakat, de islamitische plicht tot het geven van aalmoezen. Maar nu de serie zover is gevorderd blijkt het ook een autobiografie in wording van een geïntegreerde moslim die iets te vertellen heeft.

El Hamus zit alleen in een witte ruimte, aan een witte tafel, op een witte stoel. Is het een behandelkamer in een psychiatrische instelling? Of toch een verhoorkamer van een geheime dienst? Hij vertelt over twee mensen (behandend artsen, ondervragers?), door El Hamus aangeduid als Mannenstem en Vrouwenstem, die hem vragen om terug te keren naar het moment dat het mis ging.

Hij vertelt over Egypte, waar hij in een bus een klap kreeg om dat hij er te uitbundig uitzag in zijn John Travolta-pak met Sartre-col. Toen besloot hij dat hij weg moest. Hij kwam naar Nederland en werd acteur. Langzaam wordt duidelijk wat zijn probleem is: hij durft niet meer op te gaan.

Regisseur Olivier Provily (de boeddhist) nagelde Saad El Hamus nagenoeg vast op dat witte stoeltje. De anders zo lichamelijk expresieve acteur is daardoor gedwongen al zijn charme en intensiteit in die vierkante meter te leggen en dat is fascinerend om naar te kijken. Als hij een enkele zin schreeuwt of ineens op het tafeltje springt voelt dat bijna gewelddadig.

Het thema van de armenbelasting lijkt wel erg ver weggeraakt. Wie is er arm in deze voorstelling? El Hamus, die zijn Egypte en daarmee een deel van hemzelf is kwijtgeraakt? Of de twee stemmen als vertegenwoordigers van de Nederlanders die de waarheid in pacht hebben, de procedure kennen en “Af-gedacht, klaar-geloofd” zijn?

Dat laatst geeft een intrigerende gedachte: misschien is deze voorstelling wel El Hamus’ zakat. Hij geeft zijn publiek met zijn spel een beetje van zijn twijfel en van zijn spiritualiteit, voor zijn Nederlandse publiek dat er te weinig van heeft.

Wellicht is dat te vergezocht; de tekst van Ko van den Bosch (de atheïst) suggereert veel, maar is iets te poëtisch en te weinig confronterend. Daardoor maakt de voorstelling geen statement, zelfs niet een statement over twijfel, en blijft het als een mop zonder clou.

Zekket van Sabri Saad El Hamus, Produtiehuis Frascati en De Nieuw Amsterdam. Gezien 12/1/08 in Frascati. Aldaar t/m 18/1. Tournee t/m 28/2. Meer info op www.theaterfrascati.nl.