Recensie: ‘Domestica’ van Dansgroep Amsterdam en WArd/waRD
“Trust. Honorability. Desire…” In het stikdonker klinkt de ritmische woordenstroom als een gebed. Na iedere paar woorden klinken ze nog een keer, maar nu nauwelijks herkenbaar, alsof de spreker de mond is gesnoerd. Als het licht aan gaat zien we dat hij het zelf is die zijn hand strak over zijn mond heeft.
Choreografe Ann van den Broek was lange tijd danseres bij het gezelschap van Krisztina de Châtel voordat ze haar eigen gezelschap WArd/waRD begon. Nu werken beide choreografen samen aan de voorstelling Domestica, met dansers van beide groepen.
De titel suggereert enige huiselijkheid, maar die wordt minimaal vormgegeven, vier platen met poten in verschillende formaten en hoogtes suggereren een stoel, een bank, een tafel en een bed, erboven schijnt hard tl-licht.
Deze ‘huiskamer’ wordt bevolkt door 11 dansers. Ze bewegen door elkaar, soms per ongeluk een paar vormend, schijnbaar toevallig vind een lichaamsdeel een aaiende hand. Ze zien er onmiskenbaar modern uit, met hun ironische snorren, korte donkere jurkjes en skinny jeans. Op de donderende, ultralage bassen van de muziek betasten ze zichzelf met hun uitgetrokken schoenen. 11 dansers is een mooi aantal: steeds onstaan er kleine groepen of paren, maar nooit is er evenwicht.
Later wordt het meer sexy. Op een schokkend ritme, ergens tussen hijgen, hikken en huilen stampen ze kruizen op de vloer. Maar de lichamelijkheid wordt ook snel gewelddadig. Een danser verstikt een ander, maar als een worstelaar geeft die met een paar klappen op de vloer aan dat het spel afgelopen is. In een volgend deel verwijzen de bewegingen duidelijk naar judo. Een danser werkt een ander sierlijk naar de grond en alle anderen volgen de beweging van het slachtoffer. Een prachtig beeld van verliezers zonder winnaar.
Steeds is er een duidelijk onderscheid tussen scènes met schoenen aan – de dansers zijn individuën – en schoenen uit – het is een groep. Het is een mooie reflectie op binnen en buiten, privé en openbaar, bewoner en gast, veiligheid en gevaar die in alle elementen van de voorstelling terugkomt en het is wonderbaarlijk hoe de gedisciplineerde groep dansers hun eigenheid nu eens uitvent, dan weer ondergeschikt maakt aan de gestileerde choreografie.
De dubbelheid die het thema is moet inmiddels ook bestaan tussen Van den Broek en De Châtel, die met hun geschiedenis van leerling en meester of uitvoerende en ontwerper ook een nieuwe verhouding moeten vinden en hun huis moeten openstellen. Dat leidt tot aftasten, begeren en zelfverdediging.
In Japan is een opleiding pas voltooid als de meester iets heeft geleerd van de leerling. Domestica is een voorstelling van twee meesters.
Domestica van Dansgroep Amsterdam en WArd/waRD. Gezien tijdens Julidans, 5/7/12 in de Stadsschouwburg. Aldaar 6/7. Na de zomer tournee t/m 18/12. Meer info op www.dansgroepamsterdam.nl
Is Domestica echt een voorstelling voor welke twee meesters samenwerkten om een “nieuw” werk te maken?
Ik was geschokt dat mevr De Châtel het eerste half uur van het stuk vrijwel exact de choreografie van een ouder werk heeft gebruikt; te weten het stuk Concave uit ’93.
Nogal teleurstellend voor iemand die verwacht een (bijzondere) première te beleven.
Waarom stond nergens vermeld dat de voorstelling deels een bewerking van een bestaand stuk was? Ongeveer één derde van de avond was gewoon bestaand werk met hier en daar een aanpassing. Probeert De Châtel hiermee een punt duidelijk te maken, of hoopte ze stiekem dat niemand door zou hebben dat ze uit artistieke armoede oud werk van de plank heeft getrokken?
Alle lof voor Van den Broek voor haar aandeel binnen Domestica en haar prachtige choreografie hierin. Die heeft mijn avond nog enigszins goed weten te maken.
Ik zou haar willen adviseren: volgende keer gewoon weer zelf een stuk maken.
Ik ben geen dansrecensent -ik verving slechts voor een avond een collega- en ken Concave niet. Het had mijn inzicht vast enorm geholpen als ik beider werk beter had gekend, maar nu moet u het maar doen met een frisse blik van buiten.